Vắng Chủ Nhà Gà Mọc Đuôi Tôm Nghĩa Là Gì

  -  

Vắng Chủ Nhà Gà Vọc Niêu Cơm Đến Đuôi Tôm, Ý Nghĩa Câu Vắng Chủ Nhà Gà Mọc Đuôi Tôm

Câu tục ngữ”Vắngchủ nhà, gà mọc đuôi tôm”khôngxa lạ với người Việt. Trong khi hầu hết mọi người đều hiểu đúng, dùng đúng theonghĩa bóng,thìnghĩađencủa nó lại làm tốn nhiềugiấy mực của các nhà nghiên cứu. Cái đuôi tôm của con gàliên quan gì đến ông chủ, mà khiến nó phải đợi“vắng chủ nhà”mới“mọc”ra? Sự vô lý ngự trị câu tục ngữ khiếnngười ta nghi ngờ tính chính xác của văn bản.

Bạn đang xem: Vắng chủ nhà gà mọc đuôi tôm nghĩa là gì

Đang xem: Vắng chủ nhà gà vọc niêu cơm

Mộtsố nhà nghiên cứu đã ngả theo hướng thay đổi hình thức câu tục ngữ thành:Vắng chủ nhà gàvọc niêu tôm,sục niêu tômhoặcvọcniêu cơm, mọc râu tôm, vọc mang tôm…để nghe cho có lý:“Từ điển thành ngữ, tụcngữ Việt Nam”,nhómVũ Dung giải thích:“Vắng chủnhà gà sục niêu tôm. x. Vắng chúanhà gà vọc niêu tôm (vọc: thò tay, chân vào vào quấy, bới) không người caiquản, dễ làm bậy, tha hồ tự do thoải mái; Không người cầm chịch, quản lý,mọi việc đều lộn xộn lung tung”.-“Từđiển thành ngữ tục ngữ Việt Nam”GSNguyễn Lân viết:“Chúa vắngnhà gà vọc niêu tôm(hoặc gàmọc đuôi tôm) Chê những kẻ làm liều khi không có người cai quản”.-“Từđiển tục ngữ Việt”của Nguyễn Đức Dương saukhi đưa ra bản:”Vắng chủnhà gà mọc đuôi tôm”,hướngdẫnxem “Vắng chủ nhà gà vọcniêu tôm”và chú thích:”Chắc là vọc niêu chứchẳng phải mọc đuôi, nhưng đã bị chép lầm”.-“Thành ngữ tục ngữ lược giải”của Nguyễn Trần Trụ:“Vắngchúa nhà gà vọc niêu tôm: Chủ nhà đi vắng thì việc trông coi cửa nhà sơ sótkhiến cho gà vào tận trong nhà vọ niêu tôm mà ăn. Ý nói chủ nhà đi vắng thì đầytớ, người trong nhà làm càn, phá phách”.-“Tục-ngữlược giải” (Lê Văn Hoè): “Vắng chúa nhà gà mọc đuôi tôm: Vắng chúa nhà đếncon gà không được yên ổn, bọn đầy tớ nghịch-ngợm đem đuôi tôm chắp vào đuôi con gà. Ý nóichủ đi vắng thì đầy tớ làm tướng. Cũng có người bảo câu này nói sai. Chính ralà: “Vắng chủ nhà gà vọc niêu tôm”, nghĩa là chủ nhà đi vắng thì việc trông coinhà cửa sơ sót, khiến cho gà vào tận trong nhà vọc niêu tôm mà ăn”.-Trong“Tục ngữ Việt Nam”nhóm Chu Xuân Diên ghi nhận cả haidị bản:“Vắng chúa nhà,gà vọc niêu tôm(hoặcmọc đuôi tôm)”. Vì sách chỉ sưutầm, tập hợp nên nhóm biên soạn không giải thích ý nghĩa câu tục ngữ.

Xem thêm: Chơi Game Thời Trang Chiến Binh Nụ Cười Thiên Thần, Chiến Binh Nụ Cười

-“Tụcngữ Mường Thanh Hóa”-Cao Sơn Hải đưa ra dị bản: “Vắng chủ nhà gà vọc mang tôm”(mang tôm là phần đầu hồi, giáp với nóc của chái nhà) Nhìnchung, khi chưa tìm được lời giải cho”mọcđuôi tôm”thì “vọcniêu tôm”hoặc“vọc niêu cơm”, “vọc mangtôm”,có thể tạm chấpnhận được. Và thực tế, các nhà ngữ học gần như đã thống nhất với dị bản và cáchgiải thích này.


Niêutôm không phải là thứ mồi gà ưa thích, mở nắp xoong cũng không phải là lối kiếmăn của loài gia cầm. Nếu có, chỉ là tình cờ chúng nhảy lên rồi làm đổ, lật úpnồi niêu xuống đất mà thôi. Vớidị bản”niêu cơm”cũng vậy. Con gà đã làm bật được nắpniêu cơm ra, nó đâu dừng ở“vọc”,mà mổ ăn cho bằng hết, hoặc canh tungtóe. Trong khi chữ”vọc”lạihoàn toàn không miêu tả động tác mổ, bới của con gà. Người ta chỉnói “chuột vọc”, (chuột dùng chân hoặc răng nhấm thử), có khi khôngăn mà chỉ làm mất dấu đĩa thức ăn. “Việt Nam tự điển”: “Vọc: vầy, mó. Vọc tay vào, vọc bùn; đồ ma vọc. (Văn liệu :Hoài hồng ngâm cho chuột vọc, Hoài hạt ngọc cho ngâu vầy)”. Như vậy, “vọc” là động tác nhẹ nhàng, không mang nghĩa phá phách.Với dị bản “Vọc mang tôm” cũng vậy, chữ “vọc” không chỉ động tác con gà canh, bới chỗ đầu chái nhà. Hơn nữa, với một chỗ khuất lấp như vậy, kể cả ông chủ ở nhà, thì con gà nó vẫn canh bới được như thường.Vậybây giờ phải hiểu như thế nào? Chúng tôi cho rằng, hình thức đúng của câu tụcngữ vẫn là“Vắng chủ nhà; gàmọc đuôi tôm”. Xưa kia,nông dân thường nuôi gà ổ. Sau khi nở, gà con theo mẹ kiếm ăn. Khoảng thời giannày, mẹ gà chăm sóc đàn con rất cẩn thận. Vì đàn con, gà mẹ sẵn sàng liều mìnhchống lại những mối đe dọa, như chó, mèo, diều hâu, quạ…Mẹ gà dạy đàn conbiết cách tìm mồi, nhận biết những mối nguy hiểm; vừa bới đất, vừa nghe ngóng,nếu thấy nguy hiểm, lập tức phát tín hiệu cố..ố…qu..ác…qu…ácbáo động, rồi tục…tục “thu quân”.Gà con dù đang mải mê ở đâu, nghe tiếng cảnh báo cũng chạy vội, chui hết vàođôi cánh gà mẹ. Có chú gà nào đùa nghịch chọi nhau, liền bị gà mẹ mổ nhẹ chovài cái “nhắc nhở” thế là “giải tán” ngay. Lỡ chú nào lạcmẹ, thì nháo nhác, tiếng kêu dài chiếp….chiếprất thảm thiết, chừng nào tìm được mẹ mới thôi (thành ngữ Nháo nhác như gàlạc mẹ).Cứ thế, cả gia đình gà quây quần ấm áp bên nhau thật bìnhyên, trật tự.


*
Gà con chưa mọc đuôi tôm, luôn được gà mẹ che chở Ảnh sưu tầm trên mạng

Khoảng hơnmột tháng sau nở, lông cánh gà con phát triển đã phủ gần kín hai bên hông. Cáiđuôi nhú lên tí xíu hôm nào, nay cũng đã dài, chìa ra, khum khum hệt cái đuôi(con) tôm. Khi gà con mọc đuôi tôm cũng là lúc (theo bản năng), gà mẹ xua đuổi,bắt đàn con phải tự lập, để gà mẹ chuẩn bị bước vào lứa sinh đẻ mới.Trước kia, gà mẹ săn sóc, bảo vệ, yêu thương đàn con bao nhiêu, thì bây giờ, nó dửng dưng, vô tình bấy nhiêu.Nếu connào (do thói quen) vẫn chạy theo, sẽ bịmẹ gà đánh đuổi, mổ thậtlực, kêu choe chóe.

*
Gà mới bắt đầu nhú đuôi tôm, vẫn theo mẹ, nhưng chẳng bao lâu nữa, chúng sẽ sống hoàn toàntự lậpvà dĩ nhiên, sẽ không còn trật tự nữa Ảnh st trên mạng

Sau vàingày đầu nháo nhác, đàn gà con bắt đầu mạnh dạn hơn. Chúng vẫn giữ thói quen điăn theo bầy và rất hiếu động. Cả bầy chui luồn mọi xó xỉnh, hết ngoài vườn đếntrong nhà; từ gầm giường, xó tủ đến bồ thóc, thúng gạo đều bị chúng bới móc, vừachạy nhảy vừa kêu chiêm chiếp, ăn một phá phách mười, làm cho mọi thứ đảo lộntứ tung lên. Ăn, chơi chán thì chúng quay ra đánh chọi nhau chí chóe mà chẳngcó mẹ gà nào can thiệp. (Câu”Gà cùng một mẹ chớ hoài đánhau”chính là nói gà con thời kỳ này).


*
Gà mọc đuôi tôm gây gổ, đánh lộn nhau Ảnh ST trên mạng

Như vậy, lũtrẻ con khivắng chủ nhà, (chủ gia đình-bố mẹ) vàgà mọc đuôitôm, gà mới tách mẹđều có điểm giống nhau:nghịch ngợm, pháphách, tha hồ trêu chọc, đánh đấm nhau mà không bị ai trách mắng, quở phạt. Đâycũng là nhận thức tâm lý bọn trẻ và lũ gà con mới lớn theo kinh nghiệm của dângian.

*
Loại gà mọc đuôi tôm này mà phá thì phải biết Ảnh ST trên mạng

Từ trướctới nay, câu“Vắng chủ nhà, gà mọc đuôi tôm”,bị hiểu lầm cómối quan hệ nhân quả theo kiểu:”Vắng chủ nhà, (thì, nên) gà mọc đuôi tôm”; “Vắng chủ nhà, (thì, nên) mà vọc niêu cơm/tôm”;“Vắng chủ nhà, (thì, nên) gà bới bếp”; Tuynhiên, theo chúng tôi, câu tục ngữ đang xét lại có mối quan hệ so sánh: bọn trẻvắng chủ nhàcũng (nghịch ngợm phá phách) giốngnhưlũ gà con mọc đuôi tôm (khi tách mẹ). Đây là kết cấu theo kiểu:”Cơmchín tới, cải vòng (ngồng-ngòng) non, gái một con, gà nhảy ổ đẻ”,hay “Nhất quỷ, nhì ma, thứ ba họctrò”; “Gái một con, thuốc ngon nửa điểu”.Ấy chính là những giai đoạn đặc biệt của các sự vật, hiện tượngđược tục ngữ đặt cạnh nhau để dùng cái này liên tưởng, so sánh với cái kia. Như vậy “Vắng chủ nhà, gà mọcđuôi tôm” được diễn giải: Tình trạng (trẻ)vắng chủ nhà (thì cũng giống như) gà con (giai đoạn)mọc đuôi tôm, và hiểu là:Trẻ con phá phách nghịch ngợm nhất là lúcvắng chủ nhà, bố mẹ; gà con hiếu động, quấy phá nhất là lúc mọc đuôi tôm, táchmẹ.

Xem thêm: Tắt Upload Center Của Microsoft Office 2013, Tắt Tính Năng Office Upload Center

Về sau, câu tục ngữ đượchiểu theo nghĩa rộng hơn, nhằm ám chỉ tất cả những hành động, việc làm quá tựdo phóng túng, khi không có sự hiện diện, cai quản của người đứng đầu./.